عملکرد جنسی ناقص به چالش ها و مشکلاتی اشاره دارد که در هریک از مراحل فعالیت جنسی رخ می دهد؛ از میل به برقراری رابطه گرفته تا برانگیختگی جنسی، مشکلات در دخول، یا رسیدن به اوج لذت جنسی (Orgasm)، چهره های گوناگونی هستند که مشکلات جنسی به واسطۀ آن ها خود را به نمایش می گذارد.
در این نوشتار به برخی نشانه ها، علت ها و درمان های موجودی می پردازیم که در هرچه روشن تر شدن مشکلات جنسی به ما کمک خواهد کرد.
نشانه ها
مشکلات جنسی در هر دو گروه زنان و مردان وجود دارد، با این حال، مشکلاتی که با صمیمیت در رابطه جنسی ارتباط دارد، در هر گروه منحصر‌به فرد است:
مردان
- بی میلی غیرقابل توضیح دربارۀ برقراری رابطۀ جنسی؛
- دشواری در نعوظ یا حفظ آن؛
- ناتوانی در رسیدن به ارگاسم یا تاخیر طولانی در آن؛
- زودانزالی.
زنان
- بی علاقگی واضح به رابطۀ جنسی؛
- دشواری در تحریک در حین رابطۀ جنسی؛
- خشکی واژن؛
- سفتی عضلات و درد کشیدن در حین رابطۀ جنسی.
به دلیل محرمانه بودن این تجربه ها، معمولا افراد این مشکلات را از دیگران پنهان نگه می دارند. تخمین زده می شود که حدود 43 درصد از خانم ها و 41 درصد از آقایان با نوع های متفاوتی از مشکلات جنسی دست و پنجه نرم می کنند.
انواع مشکلات جنسی
برای طبقه بندی دقیق تر مشکلات در رابطۀ جنسی، چهار دسته بندی زیر پیشنهاد شده است:
1. مشکل در میل جنسی: که با بیزاری و روبرگردانی از فعالیت های جنسی شناخته می شود؛
2. مشکل در برانگیختگی: که با انواع گوناگونی مثل اختلال در نعوظ، خشکی واژن، نعوظ ناخواسته و… شناخته می شود؛
3. مشکل در ارگاسم: که با فاکتورهایی مثل زودارضایی، دیرارضایی یا ارضا نشدن در رابطۀ جنسی معرفی می شوند؛
4. درد در هنگام رابطۀ جنسی: دیسپرونیا (درد ادامه دار در هنگام رابطه) و واژینیسموس (درد واژن در حین سکس؛ علی‌رغم تمایل به برقراری رابطه).
علت یابی
در این قسمت مختصری از علت های احتمالی که در بروز این مشکلات موثر هستند صحبت خواهیم کرد:
1. تغییر در سلامت
با تحلیل رفتن بدن و ضعیف شدن آن در پی بیماری های مختلف مثل دیابت، مشکلات قلبی و رگ های خونی، عملکرد جنسی افراد هم تحت تاثیر قرار خواهند گرفت؛ برای مثال، مشکل نعوظ در مردان یا برانگیختگی در خانم ها، از همین تغییرات در سلامت جسم ناشی می شوند؛
2. نوسانات هورمونی
هورمون ها نقش مهمی در سلامت جنسی بر عهده دارند. به همین علت است که تغییرات در تولید هورمون، مستقیم در عملکرد جنسی تاثیرگذار است. سطح تستوسترون پایین در مردان، باعث کاهش میل جنسی در آن ها خواهد شد؛ مشابه همین وضعیت در خانم ها با کمبود استروژن نمایان خواهد شد؛
3. الکل و موادمخدر
همان طور که انتظار می رود، مصرف مشروبات الکلی و موادمخدر تاثیر بسزایی در به وجود آمدن مشکلات جنسی خواهد داشت. کم شدن میل، لذت، برانگیختگی، ارگاسم و مشکل در ارضای جنسی، نمونه ای از این تاثیرات هستند؛
4. فاکتورهای روانی
استرس و فشارهای روزمره، مشغله های زیاد کاری، اضطراب برای ماموریت پیش‌رو، یا حتی نگرانی دربارۀ عملکرد جنسی، از عوامل روانی ای هستند که عملکرد جنسی از آن ها متاثر است.
افسردگی، نگرانی دربارۀ تصویر بدنی خود یا احساس گناه در هنگام برقراری رابطه، از عوامل روانی موثر دیگر هستند.
درمان
برخلاف باور عمومی مبنی بر لاینحل بودن مشکلات جنسی، با داشتن برنامۀ درمانی منظم و مراقبت های به موقع، درمان امکان پذیر است. در ادامه دو نوع از درمان های رایج را معرفی خواهیم کرد:
1. دارو
با مراجعه به پزشک متخصص و مصرف داروها و مکمل های درمانی می توان بسیاری از مشکلات را برطرف کرد. بعضی از این داروها به تقویت خون رسانی در نواحی تناسلی کمک می کنند و استقامت فرد در رابطۀ جنسی را تقویت می کنند. همچنین، مکمل های هورمونی مثل استروژن و تستوسترون مشکلات ناشی شده از نوسانات هورمونی را جبران خواهند کرد؛
2. درمان غیر دارویی
صحبت با یک متخصص دربارۀ اضطراب، احساس گناه یا شرمی که با انجام رابطۀ جنسی همایند است، می تواند گامی موثر در شناخت و حل وفصل مشکلات عملکرد جنسی باشد. در کنار این ها، جلسات درمانی یک نفره یا دو نفره با زوج ها و آموزش هایی دربارۀ رابطه جنسی و تغییر نگرش افراد دربارۀ سکس، همچنین، آموزش روش هایی رفتاری برای داشتن کنترل بیشتر بر عملکرد جنسی، مثل به تاخیر انداختن زود انزالی، همگی از مزیت های درمان های غیر دارویی برای مشکلات عملکرد جنسی است.